Mobbing – czy będzie zmiana definicji?

20 stycznia 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło projekt przepisów zmieniających kodeks pracy m.in. w zakresie regulacji dotyczących zagadnienia mobbingu.

Zmiany proponowane przez Ministerstwo:

Definicja mobbingu

Mobbing ma oznaczać zachowania polegające na uporczywym nękaniu pracownika. Z kolei uporczywość nękania ma polegać na tym, że jest ono powtarzalne, nawracające lub stałe. Przejawem mobbingu ma być w szczególności:

1. upokarzanie lub uwłaczanie;
2. zastraszanie;
3. zaniżanie oceny przydatności zawodowej pracownika;
4. nieuzasadniona krytyka, poniżanie lub ośmieszanie pracownika,
5. utrudnianie funkcjonowania w środowisku pracy w zakresie możliwości osiągania efektów pracy, wykonywania zadań służbowych, wykorzystania posiadanych kompetencji, komunikacji ze współpracownikami, dostępu do koniecznych informacji;
6. izolowanie pracownika lub wyeliminowanie z zespołu.

Na mobbing mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy. Mobbingiem będzie również nakazanie innej osobie podejmowania zakazanych zachowań (takich jak zachowania polegające na uporczywym nękaniu pracownika) wobec pracownika lub zachęcanie do nich innej osoby.

Za mobbing będą mogły być także uznane nieumyślne zachowania wobec pracownika, które mogłyby wywołać konkretny skutek, niezależnie od faktycznego wystąpienia tego skutku.

Przykładowy katalog osób dopuszczających się mobbingu

Naganne zachowanie będące mobbingiem będzie mogło pochodzić, w szczególności, od pracodawcy, przełożonego, osoby zajmującej równorzędne stanowisko, podwładnego, innego pracownika oraz osób zatrudnionych u pracodawcy poza stosunkiem pracy, zarówno od pojedynczej osoby, jak i od grupy osób.

Obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi

Pracodawca będzie zobowiązany aktywnie i stale przeciwdziałać mobbingowi przez stosowanie działań prewencyjnych, wykrywanie oraz właściwe reagowanie, a także przez działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych mobbingiem.

Obowiązek uzupełnienia dokumentów wewnątrzzakładowych

Pracodawcy, u których obowiązuje regulamin pracy, będą zobowiązani do jego uzupełnienia o wskazanie zasad, trybu oraz częstotliwości działań w obszarze przeciwdziałania:

1. naruszaniu godności oraz innych dóbr osobistych pracowników;
2. naruszaniu zasady równego traktowania w zatrudnieniu oraz dyskryminacji;
3. mobbingowi.

Z kolei w przypadku pracodawcy nieobjętego układem zbiorowym pracy lub takiego, który nie będzie zobowiązany do ustalenia regulaminu pracy, będzie miał on obowiązek wskazania ww. kwestii w obwieszczeniu.

Pracodawcy będą mieli 3 miesiące(od daty wejścia w życie nowych przepisów) na dostosowanie dokumentacji wewnętrznej do nowych przepisów.

Roszczenie związane z mobbingiem

Pracownik, który doznał mobbingu będzie miał prawo dochodzić od pracodawcy:

1. zadośćuczynienia w wysokości nie niższej niż wysokość wynagrodzenia za okres 6 miesięcy;
2. odszkodowania

Pracodawca będzie mógł uwolnić się od odpowiedzialności za mobbing, gdy:

1. wykaże, że aktywnie i stale przeciwdziałał mobbingowi;
2. mobbing pochodził od osoby, która nie zarządzała pracownikiem lub nie znajdowała się wobec niego w nadrzędnej pozycji służbowej w zakładzie pracy.

Wejście w życie zmian

Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 21 dni od dnia ich ogłoszenia.  W chwili obecnej przepisy ustawy zmieniającej kodeks pracy są w fazie projektowej.

Anna Przygocka